Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών – και τώρα τι;
Όπως ίσως ήδη γνωρίζετε, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) είναι το μοναδικό συμμετοχικό δημοκρατικό όργανο που επιτρέπει στους πολίτες της ΕΕ να προτείνουν νέους νόμους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ή να αμφισβητούν τους υπάρχοντες κανονισμούς. Ωστόσο, προκειμένου να ληφθούν υπόψιν από την Επιτροπή και τελικά να μεταφραστούν σε νομοθετικές προτάσεις, μία ΕΠΠ χρειάζεται να συγκεντρώσει ένα εκατομμύριο υπογραφές πολιτών από τουλάχιστον επτά χώρες της ΕΕ. Είναι προφανές ότι η περιπλοκότητα της διαδικασίας καθιστά τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ πολιτών και Ευρωπαίων νομοθετών εξαιρετικά δύσκολη.
Τώρα, η ΕΠΠ “Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες! Προς μια φιλική για τις μέλισσες γεωργία και ένα υγιές περιβάλλον” έφτασε τον στόχο, συγκεντρώνοντας 1,1 εκατομμύρια υπογραφές. Αλλά ο πραγματικός αγώνας ξεκινά τώρα: η Επιτροπή έχει ανταποκριθεί, απευθυνόμενη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) και στο Συμβούλιο (ή, με άλλα λόγια, έχει μετατοπίσει την ευθύνη), προκειμένου να βεβαιωθεί ότι οι κανονισμοί υπό συζήτηση λαμβάνουν υπόψη τα αιτήματα των πολιτών. Τα άτομα που διοργάνωσαν την ΕΠΠ απάντησαν ότι θα παρακολουθούν την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και θα ελέγχουν τις κινήσεις των ατόμων που είναι υπεύθυνα για τη λήψη αποφάσεων.
Μετανάστευση & Άσυλο – το ΕΚ στρέφεται δεξιά
Στις 20 Απριλίου, τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου ψήφισαν στην ολομέλεια την επίσημη υιοθέτηση της θέσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναθεωρήσουν τους μεταναστευτικούς κανονισμούς. Όταν το Συμβούλιο θα έχει επίσης πάρει θέση, οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν και θα οδηγήσουν στο Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, που θα αντικαταστήσει αυτό που τώρα είναι γνωστό ως ο Κανονισμό του Δουβλίνου. Το κείμενο που εγκρίθηκε προβλέπει έναν άκαμπτο έλεγχο στα σύνορα προκειμένου να επιταχυνθεί η επιστροφή “παράνομων” μεταναστριών/ μεταναστών, την επανεξέταση της ιδέας της υποχρεωτικής αλληλεγγύης για την υποδοχή και ενσωμάτωση μεταξύ Κρατών Μελών, που προβλέπεται μόνο για “επείγουσες περιπτώσεις” όπως αυτές ορίζονται από τις Βρυξέλλες.
Αυτή η ψήφος εμφανώς αποτυπώνει τη στροφή του Κοινοβουλίου από μια πιο φιλελεύθερη σε μια δεξιόστροφη προσέγγιση του μεταναστευτικού, καθρεφτίζοντας την πορεία που παρατηρείται εντός των Κρατών Μελών. Μάλιστα, η πλειοψηφία των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της τροπολογίας που προτάθηκε από την κεντροδεξιά Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που εγκρίνει τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ για την υποστήριξη συνοριακών φραγμάτων. Αυτή η τροπολογία είναι σχεδόν πανομοιότυπη με τα συμπεράσματα που υιοθέτησαν οι αρχηγοί της ΕΕ το Φεβρουάριο σχετικά με τη χρηματοδότηση για την κατασκευή φραχτών ως εξωτερικών συνόρων χρησιμοποιώντας τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τελικά, η αναφορά στην οποία συμπεριλήφθηκε η τροπολογία απορρίφθηκε, αλλά αυτή η ψήφος δείχνει την έντονη πολιτικοποίηση του ζητήματος και τις ταραχώδεις σχέσεις μεταξύ των μείζωνων πολιτικών ομάδων εντός του ΕΚ.
Ώρα ερωτήσεων (προς την Επιτροπή): τι συμβαίνει με το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας (ΕΕΝ);
Μια Ώρα Ερωτήσεων πραγματοποιήθηκε στη συνεδρίαση της Ολομέλειας του ΕΚ σχετικά με την κληρονομιά του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας: τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου ρώτησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποια συγκεκριμένα μέτρα θα εφαρμόσει για να εξασφαλίσει ότι το ΕΕΝ θα έχει αποτελέσματα που θα διαρκέσουν. Τα “συγκεκριμένα μέτρα” θα συνεπάγονταν ότι η Επιτροπή θα χρειαζόταν να παρουσιάσει νομοθετικές προτάσεις προκειμένου, μεταξύ άλλων, να απαγορεύσει την άμισθη πρακτική άσκηση, να υποστηρίξει την εκπαίδευση σχετικά με την ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη και να προωθήσει μηχανισμούς για τη συμμετοχή των νέων στην πολιτική διαδικασία. Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύσει μια αναφορά για την εφαρμογή του θεματικού έτους μέχρι το τέλος του 2023. Τα μέλη του ΕΚ υπογράμμισαν πως η πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας “άφησε μια αίσθηση ανολοκλήρωτης δουλειάς”, με διαλόγους και έντονες συζητήσεις που ακόμη συνεχίζονται, αλλά χωρίς να παρουσιάζονται πολιτικές προτάσεις.
Νεότερα από το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων
Δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων είναι σχεδόν έτοιμο να ξεκινήσει (9 Μαΐου), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποφασίσει να εστιάσει στην ψηφιακή εκπαίδευση, παρουσιάζοντας δύο προτάσεις προς απόφαση από το Συμβούλιο. Αυτό συνεπάγεται ότι το Συμβούλιο ενδέχεται να αποφασίσει να υιοθετήσει αυτές τις προτάσεις για να ενθαρρύνει τα Κράτη Μέλη της ΕΕ ως προς την προώθηση ψηφιακής εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας και την βελτίωση διδασκαλίας ψηφιακών δεξιοτήτων.
Ωστόσο, καθώς η εκπαιδευτική πολιτική βρίσκεται στη δικαιοδοσία των εθνικών κυβερνήσεων, η Επιτροπή μπορεί να δράσει μέσω εναλλακτικών, ταχύτερων οδών προκειμένου να φτάσει σε απτά αποτελέσματα. Μάλιστα, ένα “πιλοτικό έργο” αφορά στην εκκίνηση ενός Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Ψηφιακών Δεξιοτήτων, που στοχεύει στην αύξηση της εμπιστοσύνης και της αποδοχής της πιστοποίησης των ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ.
Μιλώντας για δεξιότητες, ως κομμάτι του πακέτου νόμων “Δεξιότητες και Ταλέντο”, το ΕΚ και το Συμβούλιο θα ξεκινήσουν σύντομα τις διαπραγματεύσεις για νέους κανονισμούς που θα επιτρέπουν στους υπηκόους τρίτων χωρών που είναι μακροχρόνιοι κάτοικοι Ευρωπαϊκών χωρών να εργάζονται σε όλη την Ευρώπη. Μάλιστα, επί του παρόντος, μη Ευρωπαίοι πολίτες χρειάζεται να αιτούνται διαρκώς για νέες άδειες παραμονής εάν θέλουν να μετακινηθούν και να εργαστούν σε διαφορετικά Κράτη Μέλη. Αυτή η κατεύθυνση στοχεύει στην ενδυνάμωση των δικαιωμάτων μετακίνησης εντός ΕΕ για μακροχρόνιους/ες μετανάστες/ριες – εργαζόμενους/ες, βελτιώνοντας τις προοπτικές τους για ενσωμάτωση και εργατικά δικαιώματα.
Κράτος Δικαίου
Στη συνεδρίαση της Ολομέλειας του ΕΚ τον Απρίλιο, τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου είχε προγραμματιστεί να ψηφίσουν μια απόφαση σχετικά με το κράτος δικαίου στην Ισπανία, την Ελλάδα και τη Μάλτα. Τέσσερις μέρες πριν την έναρξη της συνεδρίασης στο Στρασβούργο, η Σύνοδος των Προέδρων αφαίρεσε το ζήτημα από την ατζέντα. Γιατί; Οι δύο μείζονες πολιτικές ομάδες στο ΕΚ, η Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, αντίστοιχα από τους χώρους της κεντρο-αριστεράς και της δεξιάς, αποφάσισαν να αναβάλουν τη συζήτηση προκειμένου να μην επηρεάσουν τις επερχόμενες εκλογές που θα λάβουν χώρα στην Ισπανία (28 Μαΐου) και στην Ελλάδα (21 Μαΐου). Αν και αυτή είναι μια συνήθης πρακτική, δηλαδή το ΕΚ να αποφεύγει τον προγραμματισμό τέτοιων συζητήσεων πριν από σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις, οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα σχετικά με την ελευθερία της κοινωνίας των πολιτών και των ΜΜΕ και με την ανεξαρτησία των δημόσιων φορέων καταδεικνύουν ότι το ζήτημα είναι αρκετά επείγον και θα έπρεπε να έχει κεντρική θέση στην ατζέντα των θεσμών της ΕΕ.
Κοινωνικά θέματα & Ισότητα των Φύλων
Οι γυναίκες στην ΕΕ αμείβονται με, κατά μέσο όρο, 13% λιγότερα χρήματα από τους άντρες. Νέοι κανονισμοί έχουν εφαρμοστεί από το Συμβούλιο και το ΕΚ για να καταπολεμηθεί η διάκριση μέσω του μισθού και να κλείσει το μισθολογικό χάσμα στα Κράτη Μέλη της ΕΕ. Η Οδηγία για τη Μισθολογική Διαφάνεια καλεί όλες τις εταιρείες της ΕΕ να μοιράζονται πληροφορίες για το πόσο πληρώνουν γυναίκες και άντρες για εργασία ίσης αξίας και να λαμβάνουν δράση αν το μισθολογικό χάσμα είναι μεγαλύτερο από 5%. Τα μέτρα περιλαμβάνουν επίσης αποζημίωση για τα θύματα και πρόστιμα για τους εργοδότες και τις εργοδότριες που παραβιάζουν τους κανονισμούς.
Ωστόσο, ο δρόμος για την ισότητα των φύλων, είναι μακρύς ακόμα. Ο Αλέξης Γεωργούλης, Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέχθηκε το 2019 με τον ΣΥΡΙΖΑ, κατηγορείται για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση. Έχει αποπεμφθεί από το πολιτικό κόμμα του στο ΕΚ, την Αριστερά, καθώς και από τον ΣΥΡΙΖΑ. Στο μεταξύ, οι αρχές του Βελγίου ζήτησαν το ΕΚ να άρει την ασυλία του Ευρωβουλευτή προκειμένου να διεξάγει έρευνες. Το ζήτημα θα συζητηθεί στην Επιτροπή του ΕΚ για Νομικά Ζητήματα και ύστερα η άρση της ασυλίας θα ψηφιστεί στην ολομέλεια τον επόμενο μήνα. Ας ελπίζουμε ότι οι Βέλγικες αρχές θα αντιμετωπίσουν αυτή την υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης καλύτερα από τις Ελληνικές, όπου πολλοί ισχυροί κακοποιητές που αποκαλύφθηκαν από το κίνημα #MeToo έχουν καταφέρει να αποφύγουν τις συνέπειες των πράξεών τους.
